Кыымчаан Кучу

Кыымчаан Кучу, Ефремов Климент Спиридонович (сорох источниктарга аата Клемент диэн суруллар) — инженер-океанограф, география билимин хандьыдаата, Арассыыйа суруналыыстарын Сойууһун чилиэнэ, саха экстремал-сүүрүүгэ, полиглот.

Олоҕун олуктара

• 1940 сыллаахха ыам ыйын 17 күнүгэр Өлүөхүмэ оройуонун Иккис Нөөрүктээйитигэр төрөөбүт төрөөбүт. 1962-1967 сыллардаахха Ленинградтааҕы государственнай университет география факультетыгар үөрэммит. Үөрэх аалынан хас да океаническай эспэдииссийэлэргэ кыттыбыт, 3-с Атлантика эспэдииссийэтин кыттыылааҕа (Англия, Франция портарыгар киириилээх). Инженер-океанолог дипломнаах үөрэҕин бүтэрэн баран Хотугу флот гидрометеорологическай лабораториятыгар анаммыт. 1969-1971 сыллардаахха Ленинградтааҕы государственнай университет аспирантууратыгар үөрэммит. Хандьыдаат диссэртээссийэтин көмүскүүрүгэр минимум туттараары ааҥыл тылын үөрэтэ сылдьан тылларынан үлүһүйбүт. Кылгас кэм иһигэр польскайы, боронсуус, ньиэмэс, испаан, португаал, чех, словак, болгаар тылларын баһылаабыт (барыта 20-чэ омук тылын билэрэ). 1971 сыллаахха Потапова Вера Николаевнаны кэргэн ылбыт.
• 1972-73 сылларга Саха государственнай университетыгар преподавателинэн үлэлээбит. 1973 сыллаахха Геология институтугар көспүт. Бастаан Геоморфология уонна четвертичнай геология лабораториятыгар үлэлээбит (сал. Русанов Б.С.), онтон Россыпьтар генезистарын лаобраториятыгар (сал. Трушков Ю.Н.). Манна Лаптевтар байҕалларын кытылын наардааһынын оҥорбут, кытылга далай сабыдыалын чинчийбит, касситерит холобуругар байҕал түгэҕинээҕи уонна кытыл россыпьтара тарҕаныыларын көрдөрбүт, Лаптевтар уонна Илиҥҥи Сибиир байҕалларын таһыма голоцеҥҥа төттөрү-таары хамсаабыттарын быһаарбыт. 1980 сыллаахха Лаптевтар байҕалларын кытылын дьүһүн кубулуйуутугар хандьыдаат диссэртээссийэтин көмүскээбит.
• 20-тэн тахса билим үлэтин бэчээттэппит. 1990 сыллаахха В. Армон "Саха култууратын чинчийбит поляктар" (нууч. Польские исследователи культуры Якутии, 243 с.) кинигэтин поляк тылыттан нуучча тылыгар тылбаастаабыт.
• «Алмаз» уонна «Дьулуур» спортивнай кулууптар чилиэннэрэ.
• Климент Спиридонович — арктическай географическай экспедициялар кыттыылаахтара, океанолог, 30-ча научнай үлэ ааптара.
• 60 сааһыгар 2000 сыллаахха Дьокуускай — Магадан — Уэлен маршрутунан соҕотоҕун сүүрүү кэмигэр Магадан уобалаһыгар Магадан — Уэлен ыккардыгар сураҕа суох сүппүтэ. Бүтэһик бэлиэтэммит сиринэн Омсукчан буолбут.
  

Дьиэ кэргэнэ, аймахтара

• кэргэнэ — Ефремова Вера Николаевна (1940);
• кыра уола (1977) — Ефремов Айтал Климентович, Саха Өрөспүүбүлүкэтин бильярдка федерациятын толорооччу директора. 4 оҕолоох;
• ортоку уола (1975) — Ефремов Ньургун Климентович, юрист. Анадырь куоракка олорор;
• улахан кыыha(1972) — Ефремова Саргылана Климентовна, компьютернай дизайнер. Москва куоракка олорор. 1 оҕолоох.

Аатын үйэтитии

СГУ геолого-географическай уонна омук тылын факультеттарын устудьуоннарыгар кини аатынан стипендия анаммыта. Сыл аайы кини аатынан чэпчэки атлетикаҕа уонна саахымакка турнирдар ыытыллаллар.

Сигэлэр

• Еще один сверхдальний
• Где Кыымчаан Кучу?
• Кыымчаан Кучу — затеплилась надежда...
• Памяти бегуна-экстремала
• Ситим сир 13.09.2011: Драматическая история Кыымчаана Кучу